21.06 br. w Auli Nowodworskiego CM UJ odbyła się konferencja poświęcona pamięci prof. Antoniego Kępińskiego, wybitnego lekarza-humanisty, nestora psychoterapii i twórcy psychiatrii aksjologicznej. W tym roku mija 100-rocznica urodzin przedwcześnie zmarłego profesora, a to doskonała okazja, by przypomnieć jego sylwetkę i filozofię życia. Organizatorem konferencji była fundacja ad vocem, a partnerem Miasto Kraków.
Dramatyczne losy wojenne i powojenną karierę naukową Antoniego Kępińskiego przybliżył w formie prezentacji profesor Jacek Bomba, emerytowany kierownik Katedry Psychoterapii UJ CM. Niestety, stan zdrowia uniemożliwił profesorowi osobiste przybycie na konferencję, więc wykład w jego imieniu wygłosił dr Krzysztof Szwajca z Katedry Psychiatrii UJ CM. Kolejni uczniowie profesora Kępińskiego: prof. Jerzy Aleksandrowicz z Katedry Psychoterapii UJ CM oraz psycholog kliniczny dr Elżbieta Leśniak opowiadali o niezwykłej relacji, jaka łączyła profesora Kępińskiego z jego pacjentami i jego podejściu do chorych z nerwicami. „Wielką wagę przykładał do osobowości lekarza, podejścia do chorego nie jak specjalisty do chorego ale jak człowieka do człowieka” – przypominała dr Leśniak. Dzięki wykładowi dra hab. Huberta Kaszyńskiego z Instytutu Socjologii UJ, konferencja zyskała bardzo uniwersalny wymiar, pokazując jak filozofia profesora Kępińskiego może inspirować ludzi wykonujących zawody niemedyczne. Wykłady przygotowali również: psychiatra Artur Mnich z Instytut Karola Wojtyły oraz dr Agnieszka Hennel-Brzozowska z Katedry Psychologii Uniwersytetu Pedagogicznego. Podczas rozmowy z red. Krystyną Rożnowską, poruszono kwestie aktualności i ponadczasowości myśli profesora Kępińskiego. – W psychiatrii wiele się zmieniło od śmierci profesora Kępińskiego, w ogóle inaczej dziś wygląda medycyna, ale on opisywał sprawy uniwersalne, dotyczące pragnień ludzkich, żądz, emocji, które są ponadczasowe i dlatego wciąż możemy odnaleźć w nich cząstkę siebie – mówiła red. Rożnowska. Już jesienią ukaże się książka o profesorze Kępińskim autorstwa Krystyny Rożnowskiej. Na koniec głos zabrał Huber Syzdek ze Stowarzyszenia Humanistyka w Medycynie: – Mnie z osobą profesora Kępińskiego kojarzy się głownie słowo: spotkanie. O spotkaniu we współczesnej medycynie w ogóle się nie mówi. Używamy słów: komunikacja medyczna, relacja lekarz-pacjent, ale wszystko osbywa się w układzie paternalistycznym”.
Konferencja została objęta patronatem honorowym Okręgowej Izby Lekarskiej w Krakowie, Małopolskiej Izby Pielęgniarek i Położnych w Krakowie oraz Stowarzyszenia Lekarze Nadziei. Patronat medialny objęło Radio Kraków.Konferencja miała na celu łączenie wielu środowisk: medycznych, humanistycznych i społecznych, by przypomnieć, jak nietuzinkową i otwartą osobą był profesor Kępiński. Jego postawa i sposób myślenia są szczególnie ważne dziś, kiedy światem rządzą procedury, szczegółowe przepisy prawne, materializm i konformizm, które sprawiają, że coraz mniej interesuje nas drugi człowiek. Frekwencja na konferencji pozwala sądzić, że filozofia profesora Kępińskiego jest żywa i budzi zainteresowanie – również wśród młodych ludzi. Pozwala nam to snuć plany kolejnych wydarzeń związanych z osobą profesora Antoniego Kępińskiego, o czym będziemy Państwa informować w niedalekiej przyszłości.
***
Antoni Kępiński urodził się 16 listopada 1918 roku na Kresach. Z powodu napiętych stosunków polsko-ukraińskich, rodzina musiała opuścić tamte strony i przenieść się do Małopolski. Maturę zdał w Gimnazjum Nowodworskiego w Krakowie i rozpoczął studia medyczne na UJ. W czasie wojny 2,5 roku spędził w hiszpańskim obozie koncentracyjnym, gdzie zetknął się z przerażającym okrucieństwem. Po wydostaniu się z obozu trafił do Wielkiej Brytanii, a następnie do Szkocji. Ukończył studia na Polskim Wydziale Lekarskim w Edynburgu, a potem przez rok pracował w angielskich szpitalach psychiatrycznych. W 1947 wrócił do Krakowa, gdzie podjął pracę w Klinice Neurologiczno-Psychiatrycznej UJ, a kilka lat później w nowo powstałej Klinice Psychiatrii. W 1962 roku otrzymał habilitację, a w 1969 roku został kierownikiem Kliniki Psychiatrii. W 1972 roku mianowany został profesorem.
Podchodził do swoich chorych z szacunkiem i zrozumieniem. Serdeczny, bezpośredni, autentyczny – był uwielbiany przez swoich pacjentów. Prowadził program leczenia osób, które miały za sobą doświadczenia z obozów koncentracyjnych. Wyniki badań syndromu poobozowego publikowano w „Zeszytach Oświęcimskich”, które ukazywały się w latach 1961-1991 i dwukrotnie nominowane były do Pokojowej Nagrody Nobla. Będąc już ciężko chorym, pisał książki, które stanowią jego swoisty testament. I tak powstały: „Melancholia”, „Rytm życia”, „Lęk”, „Schizofrenia”, „Psychopatie” i inne, które do dziś budzą ogromne zainteresowanie nie tylko w środowisku psychiatrów. Kępiński posługiwał się prostym, literackim językiem, dalekim od naukowego żargonu. W sposób niezwykle interesujący i klarowny opisał najtrudniejsze zagadnienia dotyczące ludzkiej psychiki. Większość jego książek ukazała się już po jego śmierci i przyniosła mu wielką popularność, której nie zaznał za życia. Zmarł w 1972 roku, w wieku 52 lat.
[fot.Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie]+3
Bardzo dziękujemy wszystkim za udział w seminarium pt. „Antoni Kępiński i jego sztuka poznania człowieka”. Szczególne podziękowania dla red. Krystyny Rożnowskiej, doc. Huberta Kaszyńskiego z Instytutu Socjologii UJ oraz dr Ewy Radomskiej z Uniwersytetu Pedagogicznego.
FOTORELACJA Z KONFERENCJI: